Συντάκτης: diomitri

Ως γνωστόν, το θέμα των οικιστικών πυκνώσεων αποτέλεσε μία επινόηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, με σκοπό την εξαίρεση των αυθαίρετων οικισμών από τις διαδικασίες fast-track ανάρτησης και κύρωσης των Δασικών Χαρτών (για μελλοντική νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος). Επιπλέον, για τι θέμα αυτό έχουν κατατεθεί σχετικές προσφυγές από το ΓΕΩΤΕΕ και την ΠΕΔΔΥ ενώπιον του ΣτΕ.

Υπάρχει μία ειδική κατηγορία (χορτολιβαδικών) εκτάσεων στον Δασικό Χάρτη, σχετικά σπάνια, υπό τον κωδικό “ΑΧ”, ήτοι: άλλης μορφής έκταση στα ιστορικά υπόβαθρα (Α/Φ 1945) και χορτολιβαδική έκταση στα πρόσφατα υπόβαθρα (Α/Φ 2007-2009) ή στις αυτοψίες. Για να εξηγούμαστε, όταν λέμε “χορτολιβαδική” έκταση εννοούμε, καταρχάς, δημόσια έκταση (ούτε ιδιωτική, ούτε εποικιστική), η οποία:

• δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως δασική, με βάση το ελάχιστο ποσοστό δασοκάλυψης (~15%)
• δεν περιβάλλεται από δάση και δασικές εκτάσεις, ή δεν βρίσκεται υπεράνω αυτών
• δεν είναι πεδινή έκταση, δηλαδή <100 μ υψόμετρο και με μέση κλίση μέχρι 8% (βλ. π.δ. 32/2016)

Οι εν λόγω “δημόσιες χορτολιβαδικές εκτάσεις” υπάγονται πλέον στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (περ. 5α και 5β του άρθρου 3 του ν.998/79, όπως ισχύει, μετά την τροποποίηση που επήλθε από την παρ. 4 άρθρου 32 του ν.4280/2014). Θυμίζουμε ότι, προ της τροποποίησης, οι χορτολιβαδικές και βραχώδεις εκτάσεις κατηγοριοποιούνταν στην παρ. 6β και 6γ του άρθρου 3 του ν. 998/79 (χωρίς διάκριση σε πεδινές και μη), δεν υπάγονταν στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, χαρτογραφούνταν όμως και διαχειρίζονταν προσωρινά από τη Δασική Υπηρεσία, και προορίζονταν είτε για δασώσεις, είτε με σκοπό την απόδοσή τους στις Γεωργικές Υπηρεσίες. Σημειώνεται ότι η πρόβλεψη αυτή συνεχίζει να ισχύει και σήμερα.

Με βάση τις Τεχνικές Προδιαγραφές κατάρτισης Δασικών Χαρτών, ο χαρακτηρισμός “ΑΧ” είναι μία ειδική περίπτωση, που αφορά μόνο σε περιπτώσεις εκτάσεων που στο ιστορικό υπόβαθρο (1945) ήταν καλυμμένες με νερό (π.χ. λίμνες) και σήμερα έχουν αποκαλυφθεί. Με βάση τη δασική νομοθεσία, δεν υπάγονται οπωσδήποτε στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, εκτάσεις που στις Α/Φ 1945 (ή στις Α/Φ 1960 αν δεν είναι ευκρινείς) είχαν αγροτική μορφή, και σήμερα εμφανίζονται ως χορτολιβαδικές (παρ. 6β του άρθρου 3 ν. 998/79, όπως τροποποιήθηκε με την παρ.4 του άρθρου 32 του ν. 4280/2014).

Παρατηρούμε, εν τούτοις, στους αναρτημένους Δασικούς Χάρτες, ότι περιλαμβάνονται τέτοιου είδους εκτάσεις (βλ. εικόνα), και ανακύπτει το ερώτημα εάν πρέπει να υποβληθούν αντιρρήσεις. Κατά την άποψή μας, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθυνθούν στο οικείο ΣΥΑΔΧ, για τη διερεύνηση της δυνατότητας υποβολής αντίρρησης ατελώς.

Τέλος, το ερώτημα: τι απογίνεται, πλέον, με τις πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις, το αφήνουμε στην κρίση των αναγνωστών…

Γράφαμε τις προάλλες ότι ο τρόπος που γίνεται πλέον η ανάρτηση των Δασικών Χαρτών είναι, τουλάχιστον, απαράδεκτος. Πρακτικά, οι Δασικοί Χάρτες απεικονίζουν μόνο 2 καταστάσεις: αυτές με πράσινο χρώμα (δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις διαφόρων περιπτώσεων) και αυτές χωρίς χρώμα (υπόλοιπες περιοχές). Για να βρει κανείς περί τίνος πρόκειται κάθε φορά, πρέπει να χρησιμοποιεί διαδοχικά το σχετικό εργαλείο (“πληροφορία είδους έκτασης”).

Το γιατί άλλαξε ο παλιός καλός τρόπος (με τα χρώματα οριογραμμών και τους κωδικούς) υπάρχουν πολλαί απόψεις. Το πιθανότερο είναι ότι οι Δασικές Υπηρεσίες, πάνω στον πανικό τους να προλάβουν τις προθεσμίες για να αναρτήσουν τους χάρτες, έκαναν όπως-όπως όποιες διορθώσεις μπορούσαν (π.χ. ενσωμάτωση διοικητικών πράξεων), σε συνεργασία με τα ιδιωτικά γραφεία που για ένα κομμάτι ψωμί ανέλαβαν την επικαιροποίηση των χαρτών, και απλά δεν “έβαψαν” τις οριογραμμές σύμφωνα με τις Τεχνικές Προδιαγραφές, ούτε δημιούργησαν την σχετική Βάση Δεδομένων. Αυτό όμως είναι άλλο θέμα.

Το θέμα μας είναι μια όαση στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Αθηνών, μία τρύπα μέσα στην τρύπα των σχεδίων πόλεως, που εξαιρέθηκαν της ανάρτησης, το Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης (βλ. εικόνα). Εντελώς τυχαία ανακαλύψαμε ότι στον Δασικό Χάρτη εμφανίζεται ως ΑΛ (άλσος – πάρκο) με επιπλέον πληροφορίες “ΔΑ” και 3 (=εντός σχεδίου πόλεως). Το πιο εντυπωσιακό, όμως, είναι ότι ενώ είναι έκταση που σαφώς υπάγεται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, εν τούτοις δεν έχει πράσινο χρώμα. Επαναλαμβάνουμε και πάλι: το ανακαλύψαμε εντελώς τυχαία, πατώντας δηλαδή με το εργαλείο “Πληροφορίες” για να δούμε αν είναι εντός ή εκτός ανάρτησης. Για το τι συνέβη εκεί, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Το πιθανότερο είναι ότι κατά λάθος δεν ενσωματώθηκε στην “τρύπα” του Π.Σ. Αθηνών. Και επειδή, οι χαρακτηρισμοί “ΑΛ” είναι παραδεκτοί μόνο εντός των οικισμών (εξ ου και ο κωδικός 3), οι προγραμματιστές της ΕΚΧΑ ΑΕ δεν σκέφτηκαν ότι θα μπορούσε να παρεισφρήσει πολύγωνο με χαρακτηρισμό ΑΛ στις αναρτημένες περιοχές, ώστε να το “χρεώσουν” με πράσινο χρώμα!

Όσον αφορά το ερώτημα αν συντρέχει λόγος υποβολής αντίρρησης στην περίπτωση αυτή, το πιθανότερο είναι πως όχι. Με βάση πρόσφατη εγκύκλιο, σε λίγες μέρες και το Πάρκο Αντώνη Τρίτση θα εξαιρεθεί της ανάρτησης…

Διαβάστε αύριο: Τι είναι τα πολύγωνα “ΑΧ”; Χρειάζεται να υποβάλουμε αντίρρηση;

Εδώ και λίγες ώρες είναι “στον αέρα” το τελευταίο κύμα αναρτήσεων Δασικών Χαρτών*, στο οποίο περιλαμβάνονται τρεις (3) μεγάλες περιοχές, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον: ο Ν. Μαγνησίας (πλην του ΟΤΑ Βόλου, Αγχιάλου, Σκιάθου και Αλοννήσου, όπου συντάχθηκαν Δασικοί Χάρτες με παλαιότερα προγράμματα και δεν έχουν ακόμα επικαιροποιηθεί), ο Ν. Ιωαννίνων (από τους μεγαλύτερους, σε έκταση, Νομούς στην Ελλάδα) και η Π.Ε.Νήσων Πειραιά (Πόρος, Αίγινα, Τροιζηνία κλπ).

Λόγω καταγωγής, αλλά και λόγω ιδιαιτερότητας, θ’ αφιερώσουμε δυο λόγια στο Ν. Μαγνησίας: η κατάρτιση Δασικού Χάρτη για μία περιοχή, όπως το Πήλιο, αποτελεί πραγματικό άθλο, και επιστημονική πρόκληση συνάμα, αφού αποτελεί μία από τις πιο σύνθετες και περίπλοκες καταστάσεις, από άποψη φυσιογνωμίας, ιστορίας, πολιτισμικών στοιχείων κ.λπ. Ένα ολόκληρο βουνό, όπου ο άνθρωπος ζει εδώ και εκατοντάδες χρόνια σε πλήρη αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, με τα περίφημα 24 χωριά και τους πολλαπλάσιους οικισμούς, με τη μεγάλη αξία γης (συναισθηματική, οικοπεδική, αγροτική, τουριστική), με την σπουδαία ιστορία, και τα μυθολογικά στοιχεία. Μία περιοχή που έζησε τον εφιάλτη των δασικών πυρκαγιών, ιδίως το 2007 (για τα προβλήματα των ευρύτερων αναδασωτέων λόγω πυρκαγιών, διαβάστε εδώ ).

Πρόκειται, επίσης, για μία περιοχή όπου δεν έχει ξεκινήσει ακόμα η κτηματογράφηση, που σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες γης θα πρέπει να ξεσκονίσουν παλαιούς τίτλους, διαθήκες, συμβόλαια σχεδόν ενός αιώνα πριν, και πιθανότατα να κάνουν και τοπογραφικά διαγράμματα. Πρόκειται για έναν “μπελά” στον οποίο μπαίνουν οι ιδιοκτήτες γης, αλλά που δεν θα πάει χαμένος, αφού όταν έρθει και η ώρα της κτηματογράφησης, όλα αυτά θα χρειαστούν εκ νέου. Το κακό είναι ότι ο πολίτης μπαίνει σε διπλό κόπο.

Τέλος, να επισημάνουμε ότι στο Πήλιο, σε γενικές γραμμές, δεν υπάρχουν δημόσια δάση ή δασικές εκτάσεις (ή είναι ελάχιστα), αφού στις περισσότερες περιπτώσεις στο παρελθόν έγινε παραχώρηση εκτάσεων υπέρ των τότε Κοινοτήτων. Άρα μιλάμε για δημοτικά (πλέον) δάση. Τυχόν δασικός χαρακτηρισμός σημαίνει, πιθανότατα, αμφισβήτηση της κυριότητας της έκτασης μεταξύ του τοπικού Δήμου και των ιδιωτών.

Λόγω των πολλών ιδιαιτεροτήτων στην εν λόγω περιοχή, συνίσταται στους ενδιαφερόμενους να εξετάσουν άμεσα τον χαρακτήρα της ακίνητης περιουσίας τους (στην ειδική εφαρμογή της ΕΚΧΑ ΑΕ, εδώ), ώστε σε περίπτωση που εμφανίζεται έκταση με δασικό χαρακτήρα, να γίνει έγκαιρα η κατάλληλη προετοιμασία.

*απομένει για την επόμενη Παρασκευή 17/2 ο Ν. Χαλκδικής

Στην αχίλλειο πτέρνα της υπό εξέλιξη ανάρτησης Δασικών Χαρτών εξελίσσεται το θέμα των αναδασωτέων εκτάσεων μεγάλων πυρκαγιών, με λιγότερο ή περισσότερο σαφές περίγραμμα (περίμετρο) και λεκτική εξαίρεση των γεωργικών εκτάσεων εντός της περιμέτρου. Κι αυτό συμβαίνει επειδή μεγάλες εκτάσεις (χωράφια, οικισμοί, νεκροταφεία κλπ) που ποτέ δεν ήταν δασικές, ξαφνικά κηρύσσονται αναδασωτέες μόνο και μόνο επειδή έτυχε να βρίσκονται μέσα στην περίμετρο αυτή. Δεν έφτανε δηλαδή το πρώτο κακό που βρήκε τους ανθρώπους που σχετίζονται με τις εκτάσεις αυτές (δηλαδή η φυσική καταστροφή, η πυρκαγιά), ήρθε και το έσχατο να τους αποτελειώσει, μεσούσης της οικονομικής κρίσης.

Μία λύση ήταν, φυσικά, οι συγκεκριμένες αναδασωτέες εκτάσεις να μην αποτυπωθούν καθόλου, ή να αποτυπωθεί η περίμετρός τους και εντός αυτών να αποτυπωθούν κανονικά τα γεωτεμάχια, με πρωτεύοντα χαρακτηρισμό όμως “ΑΑ” στις ανέκαθεν γεωργικές εκτάσεις. Επειδή στις περισσότερες περιπτώσεις τα πολύγωνα υπάρχουν και λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι η νομοθεσία επιτρέπει την έκδοση Πράξης Χαρακτηρισμού (άρθρο 14 του ν.998/79, όπως ισχύει μετά την τροποποίηση από το άρθρο 34 του ν.4280/14, παρ.8) χωρίς μερική άρση της αναδάσωσης, προτείνεται, για τις διοικητικές πράξεις γενικότερα, να εκδοθεί η παρακάτω οδηγία:

• Η υποβολή αντιρρήσεων σε περίπτωση διοικητικών πράξεων (ΠΑ, ΠΔ, ΠΧ και ΑΝ) είναι παραδεκτή μόνο ως προς την ορθή τοποθέτηση των ορίων και όχι ως προς τον χαρακτήρα της έκτασης.
  
• Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η αμφισβήτηση του χαρακτήρα της έκτασης στις περιπτώσεις ευρύτερων αναδασωτέων εκτάσεων (ΑΝ), οι οποίες εξαιρούν λεκτικά (περιγραφικά) εκτάσεις εσωτερικά της περιμέτρου αυτών, χωρίς να έχουν αποτυπώθει τα εν λόγω όρια στα τοπογραφικά διαγράμματα που συνοδεύουν τις αποφάσεις αυτές, κατά την έννοια της παρ. 8, εδάφιο β του άρθρου 34 του ν.4280/14. Η σχετική ενημέρωση των ενδιαφερομένων, για τις αναδασωτέες εκτάσεις που εμπίπτουν στην περίπτωση αυτή, γίνεται μέσω των ΣΥΑΔΧ. Ειδικά για τις περιπτώσεις που εμφανίζεται ως “επιπλέον πληροφορία” η ένδειξη “ΑΑ”, υποβάλλεται αντίρρηση ατελώς μέσω των ΣΥΑΔΧ. Σε κάθε άλλη περίπτωση υποβάλλεται αντίρρηση με τα προβλεπόμενα τέλη

Πολλά παράπονα ακούγονται, και έχουν ακουστεί, για το ύψος των παραβόλων που συνοδεύουν την υποβολή αντιρρήσεων κατά του Δασικού Χάρτη. Μάλιστα, έχουν χαρακτηρισθεί ως “φορομπηχτικά”, ή ως “χαράτσι”, ενώ τα συναρμόδια Υπουργεία (Περιβάλλοντος και Οικονομικών), υπό το βάρος των αντιδράσεων προέβησαν στην αναπροσαρμογή του ύψους των παραβόλων (ΚΥΑ 151585/323/3.2.2017 (ΦΕΚ Β´ 347/08.02.2017).

Το πρόβλημα με τα παράβολα εστιάζεται σε 3 σημεία:

1. στο γεγονός ότι υποβάλλεται ξεχωριστή αντίρρηση για κάθε γεωτεμάχιο (πολύγωνο διαφορετικού χαρακτηρισμού). Αυτό σημαίνει ότι το συνολικό κόστος των παραβόλων εξαρτάται από τον τρόπο οριοθέτησης και χαρακτηρισμού των εκτάσεων στον Δασικό Χάρτη. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι για την ίδια ιδιοκτησία, η οποία εφάπτεται με δασική έκταση, κατά μήκος των δύο οριογραμμών μπορεί να προκύπτει μεγάλος αριθμός πολυγώνων, εξαιτίας του τρόπου αποτύπωσης της δασικής οριογραμμής και χωρίς υπαιτιότητα του ιδιοκτήτη
2. στο γεγονός ότι για μεγάλες εκτάσεις το ύψος του παραβόλου αποκτά απαγορευτικό χαρακτήρα. Η άσκηση του δικαιώματος του πολίτη υπέρ των δασικών εκτάσεων καθίσταται, πρακτικά, κενό γράμμα
3. στο ότι δεν επιστρέφονται τα παράβολα, αν οι αντιρρήσεις γίνουν δεκτές, ή τουλάχιστον να επιδικάζονται κατά του Δημοσίου (όπως συμβαίνει στα δικαστήρια), εάν το ζήτημα είναι η χρηματοδότηση των Δασικών Χαρτών και της αποζημίωσης των μελών των ΕΠΕΑ

Ας δούμε όμως τι ισχύει για μια παρόμοια περίπτωση, που αφορά τα παράβολα άσκησης αντιρρήσεων κατά Πράξεων Χαρακτηρισμού (θεσμοθετήθηκαν πρόσφατα με το ν.4280/2014, μετά τις τελευταίες αναρτήσεις Δασικών Χαρτών του 2012). Σύμφωνα με την ΚΥΑ 117679/7182/11-12-2014 (ΦΕΚ Β′ 3473), διακρίνονται τρεις (3) περιπτώσεις:

• 80 ευρώ για έκταση μέχρι 5 στρέμματα
• 150 ευρώ για έκταση 5-20 στρέμματα
• 250 ευρώ για έκταση > 20 στρ.

Μάλιστα, τα παραπάνω παράβολα αφορούν συνολικά την Πράξη Χαρακτηρισμού, ανεξαρτήτως του αριθμού των αμφισβητούμενων επιμέρους τμημάτων.

Κατά την άποψή μας, ομοίως το ανώτατο παράβολο για άσκηση αντιρρήσεων κατά Δασικών Χαρτών δεν θα έπρεπε να ξεπερνά τα 250 ευρώ, και επιπλέον θα έπρεπε να λογίζεται ως μία αντίρρηση εκείνη η οποία θεμελιώνεται σε ενιαίο εμπράγματο ή ενοχικό δικαίωμα. Αυτό πιθανότατα θα διευκόλυνε και τις ΕΠΕΑ στην ομαδοποίηση και εξέταση των υποθέσεων

Αυτό προκύπτεί από την εγκύκλιο 151590/331/6.2.2017 της Δασικής Υπηρεσίας του ΥΠΕΝ σύμφωνα με την οποία είναι δυνατόν “μεσούσης της ανάρτησης των οικείων δασικών χαρτών” να ενσωματωθούν (λέγε με: να αφαιρεθούν) τα όρια των οικισμών (εγκεκριμένων και μη), εφ’ όσον αυτά εν τω μεταξύ υποδειχθούν από τις αρμόδιες Υπηρεσίες Δόμησης των οικείων Δήμων, και αποσταλούν στις οικείες Δ/νσεις Δασών. Αυτό θα γίνει ώστε στις “τρύπες” που θα δημιουργηθούν, να μην είναι δυνατή η υποβολή αντιρρήσεων.

Τουτέστιν, όσοι ετοιμάζονται να υποβάλουν αντίρρηση σε τέτοιες περιοχές, ή ετοιμάζονται να ζητήσουν σχετική Βεβαίωση από την Πολεοδομία, ή να σπεύσουν στα ΣΥΑΔΧ για υποβολή αντίρρησης ατελώς, ας… περιμένουν ολίγον τι, μην τυχόν και ως εκ του θαύματος (ή ως από μηχανής θεός) αφαιρεθούν οι επίμαχες περιοχές από τον αναρτημένο Δασικό Χάρτη…

Καλού κακού, ανάλογη στάση αναμονής ας τηρήσουν προς το παρόν και όσοι έχουν ανάλογα προβλήματα με κληροτεμάχια, τα οποία δεν έχουν ληφθεί υπ’ όψιν στον αναρτημένο Δασικό Χάρτη (π.χ. Κοζάνη). Μια παρόμοια εγκύκλιος είναι πιθανόν να εκδοθεί τις προσεχείς ημέρες…

Τώρα, κατά πόσο είναι σοβαρή (ή και νόμιμη) η …μεταμόρφωση του Δασικού Χάρτη “μεσούσης της ανάρτησης”, αυτό είναι άλλο θέμα.

Είναι ένα ερώτημα που θα απασχολήσει αρκετό κόσμο, αγρότες κυρίως, οι οποίοι για πολλά χρόνια καλλιεργούν εκτάσεις, οι οποίες στον Δασικό Χάρτη εμφανίζονται ως “εκχερσώσεις”, ήτοι ΔΑ (Δάση και δασικές εκτάσεις στις Α/Φ 1945, άλλης μορφής σήμερα”. Συντρέχει λόγος υποβολής αντίρρησης; Μπορεί η έκταση να συνεχίζει να αξιοποιείται;

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Σύμφωνα με την ισχύουσα δασική νομοθεσία (άρθρο 47Β ν. 998/79, όπως προστέθηκε με το άρθρο 51 του ν.4351/2014), εκχερσώσεις για γεωργική εκμετάλλευση, οι οποίες έλαβαν χώρα μέχρι τις 7/3/2007 μπορούν να νομιμοποιηθούν με πληρωμή του 50% του ανταλλάγματος χρήσης. Η νομιμοποίηση αφορά μόνο την αλλαγή της χρήσης, και όχι την κυριότητα της έκτασης. Στις εκτάσεις που νομιμοποιούνται δεν επιτρέπεται η ύπαρξη ή κατασκευή στο μέλλον κτισμάτων.

Εάν ο χαρακτηρισμός ως “Δ” της υπ’ όψιν έκτασης το 1945 μπορεί να αμφισβητηθεί, π.χ. λόγω ποσοστού δασοκάλυψης ή ως δενδροκομική καλλιέργεια (η τεκμηρίωση θα πρέπει οπωσδήποτε να βασίζεται σε Έκθεση Φωτοερμηνείας Δασολόγου και να συνοδεύεται από διαχρονική εξέταση του χαρακτήρα, π.χ. στα έτη 1960 και εφεξής), τότε είναι σκόπιμο να υποβληθεί αντίρρηση. Εάν η αντίρρηση γίνει δεκτή, η έκταση αποδεσμεύεται από τις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (ταυτόχρονα παύει να διεκδικείται και ως δημόσια έκταση).

Εάν όμως υπάρχουν ισχυρές φωτοερμηνευτικές και άλλες ενδείξεις ότι η έκταση ήταν πράγματι δασική, ή δάσος, το 1945, τότε συμφέρει η νομιμοποίηση της έκτασης, μέσω της παραπάνω διαδικασίας.

Τέλος, σημαντικό χρονικό ορόσημο αποτελεί το έτος 1975, αφού εκχερσώσεις προ του 1975 με πράξη της διοίκησης θεωρούνται νόμιμες και η έκταση αποδεσμεύεται από τη δασική νομοθεσία. Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στα εξειδικευμένα στελέχη της εταιρείας μας.