Μετά την επόμενη μέρα (της εγκυκλίου των αναδασωτέων)…

Πολλή συζήτηση ξεσήκωσε (και) στα social media το θέμα του χειρισμού των αναδασωτέων εκτάσεων (για να ακριβολογούμε: των εκτάσεων που εμφανίζονται με χαρακτήρα “ΑΝ” στους αναρτημένους Δασικούς Χάρτες) και αρκετά ενδιαφέρουσα βρήκαμε μία σχετική εισήγηση ομάδας δασολόγων της Δασικής Υπηρεσίας, την οποία αναδημοσιεύουμε παρακάτω (η οποία, προφανώς, δεν έγινε δεκτή):

Με αφορμή τις αναρτήσεις Δασικών Χαρτών που βρίσκονται σε εξέλιξη σε διάφορες περιοχές της Χώρας και για την ενιαία αντιμετώπιση από τις Δασικές Υπηρεσίες ερωτημάτων που ανακύπτουν σχετικά με την υποβολή ή μη, αντιρρήσεων από τους ενδιαφερόμενους σε εκτάσεις που έχουν κηρυχτεί ως αναδασωτέες, θέτουμε υπόψη σας τα εξής:

Οι κηρυγμένες ως αναδασωτέες εκτάσεις, παρότι εμφανίζονται στο θεματικό περιεχόμενο των Δασικών Χαρτών με ξεχωριστό κωδικό (ΑΝ), είναι διακριτές Διοικητικές Πράξεις και δεν αποτελούν αντικείμενο υποβολής αντιρρήσεων με μοναδικό κριτήριο την υπαγωγή ιδιοκτησιών μέσα στο περίγραμμα της αναδασωτέας και συνεπώς αντιρρήσεις αυτού του περιεχομένου δεν θα εξετάζονται από τις ΕΠΕΑ.

Σε αντιδιαστολή με τα προαναφερόμενα, οι κωδικοί φυτοκάλυψης που εμφανίζονται στο δασικό χάρτη, κάτω από το επίπεδο (υπόβαθρο) εμφάνισης των κηρυγμένων ως αναδασωτέων εκτάσεων προφανώς και αποτελούν αντικείμενο υποβολής αντιρρήσεων, όπως ακριβώς ισχύει για τις περιοχές που δεν έχουν κηρυχτεί με πράξεις της διοίκησης ως αναδασωτέες.

Συνεπώς οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ενημερώνονται ότι μπορούν να υποβάλλουν αντιρρήσεις με κριτήριο μόνο τον κωδικό φυτοκάλυψης (δηλαδή τον αποτυπωμένο στο Δ.Χ χαρακτήρα της έκτασής για την οποία ενδιαφέρονται) και όχι επικαλούμενοι ως λόγο ότι η έκταση αυτή εμπεριέχεται στο περίγραμμά της αναδασωτέας. Στην περίπτωση αυτή, οι υποβαλλόμενες αντιρρήσεις για το χαρακτήρα της έκτασης που τους αφορά, θα εξετάζονται από τις ΕΠΕΑ.

Σχετικά με τον περαιτέρω χειρισμό αυτών των περιπτώσεων και την πιθανή υπαγωγή μιας έκτασης στις εξαιρέσεις της κήρυξης ως αναδασωτέας , θέτουμε υπόψη σας τα εξής : Όταν στις πράξεις κήρυξης ως αναδασωτέων εκτάσεων, υπάρχει λεκτική διατύπωση εξαίρεσης των εκτάσεων που δεν είχαν δασικό χαρακτήρα, τότε με βάση το σχετικό με την έκταση απόσπασμα του κυρωμένου δασικού χάρτη θα χορηγείται από το αρμόδιο Δασαρχείο ή την Δ/νση Δασών άνευ Δασαρχείων, βεβαίωση υπαγωγής ή μη στις εξαιρέσεις της αναδασωτέας, με λεκτική διατύπωση (αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς), μετά από αίτημα του ενδιαφερόμενου και σχετική έρευνα από την αρμόδια αρχή για το χαρακτήρα (δασικό ή μη) της έκτασης (προγενέστερες σε πλησιέστερο χρόνο Α/Φ, στοιχεία φακέλου αναδασωτέας κλπ) πριν την πυρκαγιά. Ανάκληση ή τροποποίηση αναδασωτέας για οποιαδήποτε πραγματική ή Νομική αιτία θα γίνεται σύμφωνα με τα ισχύοντα, λαμβάνοντας υπόψη και τον Δασικό Χάρτη”

Τόσο με σύντομα σχόλιά μας στα social media (fb) όσο και από αυτήν εδώ τη στήλη μας, έχουμε να πούμε τα εξής – κάνοντας μία σειρά λογικών συλλογισμών:

  1. Ο Δασικός Χάρτης -εξ ορισμού- αποτυπώνει το σύνολο των εκτάσεων που υπάγονται στις προστατευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας (σημείωση: με την εξαίρεση των οικισμών από την ανάρτηση και των οικ. πυκνώσεων από την άσκηση αντιρρήσεων, ο Δασικός Χάρτης “απώλεσε” τα άλση-πάρκα εντός οικιστικών περιοχών – καθώς επίσης και τις δασικές εκτάσεις εντός των οικ. πυκνώσεων)
  2. Οι αναδασωτέες εκτάσεις περιλαμβάνονται στις εκτάσεις που υπάγονται στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας
  3. Η διαδικασία του άρθρου 14 (Πράξεις Χαρακτηρισμού) και της κήρυξης εκτάσεων ως αναδασωτέων (απορρέουσα από το άρθρο 117 του Συντάγματος) είναι διακριτές διαδικασίες. Η δεύτερη μάλιστα διαδικασία είναι “αυξημένης ισχύος”, γίνεται από τον Γ.Γ. Αποκ/νης Δ/σης (αντί του Δασάρχη) και δεν προβλέπεται ενδικοφανής διαδικασία
  4. Οι διαδικασίες του άρθρου 14 (έκδοση Π.Χ., Επιτροπές) παύουν με την ανάρτηση του Δασικού Χάρτη. Άρα, ο Δ.Χ. υποκαθιστά πλήρως τις διαδικασίες αυτές. Ανάλογη πρόβλεψη όμως δεν υπάρχει για τις διαδικασίες κήρυξης εκτάσεων ως αναδασωτέων
  5. Οι αναδασωτέες εκτάσεις μπορούν να διακριθούν σε 2 κύριες περιπτώσεις, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και νομολογία: (α) στις ισχυρές αναδασωτέες, δηλαδή αυτές που συνοδεύονται από τοπογραφικό διάγραμμα που εφαρμόζεται ασφαλώς επί του εδάφους και (β) στις “μη ισχυρές”, που πάσχουν από άποψη ασφαλούς τοποθέτησης επί του εδάφους. Στη 2η περίπτωση εντάσσονται οι ευρύτερες αναδασωτέες με λεκτική εξαίρεση γεωργικών εκτάσεων, καθώς επίσης και πολύ παλαιότερες κηρύξεις, που δεν εφαρμόζονται ασφαλώς (πχ Αττικής 1934).
  6. Η 1η περίπτωση διακρίνεται σε δύο ακόμα υπο-κατηγορίες: (α1) στις αναδασωτέες όπου χωρεί έκδοση Πράξης Χαρακτηρισμού (πχ δασωθέντες αγροί – μόνο για περιπτώσεις γεωργικών εκτάσεων του 1945, που δασώθηκαν μεταγενέστερα και εκχερσώθηκαν ή κάηκαν) και (α2) στις αναδασωτέες όπου δεν χωρεί η έκδοση Π.Χ.
  7. Με βάση τα παραπάνω, έχουμε προτείνει ότι άσκηση αντιρρήσεων ως προς τον χαρακτήρα σε εκτάσεις με χαρακτήρα “ΑΝ” είναι παραδεκτή μόνο για τις περιπτώσεις (α1) και (β), αφού με την ανάρτηση του Δ.Χ. παύει και η δυνατότητα αίτησης για έκδοση Π.Χ.
  8. Επίσης, άσκηση αντίρρησης, επί διοικητικών πράξεων γενικότερα, θα πρέπει να είναι παραδεκτή και λόγω εσφαλμένης τοποθέτησης των ορίων, θεωρητικά για το σύνολο των περιπτώσεων, αλλά πρακτικά μόνο για την περίπτωση (β). Υπάρχουν π.χ. Πράξεις Χαρακτηρισμού που εκδόθηκαν επί περιγραμμάτων εποικιστικών εκτάσεων που οφθαλμοφανώς δεν “πατάνε” στην πραγματική κατάσταση του εδάφους (βλ. Ν.Θεσ/νίκης, Μηχανιώνα).
  9. Ιδίως για τις εκτάσεις με χαρακτήρα “ΑΝ/ΑΑ” σε ευρύτερες αναδασωτέες, θα έπρεπε να υπάρχει ατέλεια από την πληρωμή παραβόλου. Αυτές οι περιπτώσεις κανονικά θα έπρεπε να έχουν εξαιρεθεί πριν από την ανάρτηση, αλλά ακόμα κι έτσι, η ατέλεια θα άφηνε ευχαριστημένους τους θιγόμενους, και θα διευκόλυνε το έργο των Δασικών Υπηρεσιών
  10. Η πρόσφατη εγκύκλιος της Κ.Υ δημιουργεί μία κατάσταση “ασυλίας” για όλες συλλήβδην τις αναδασωτέες εκτάσεις, προτείνοντας την αυτεπάγγελτη άρση ή ανάκλησή τους (του άρθρου 44), με μέριμνα των τοπικών Δασαρχείων. Μία Mission Impossible που καθιστά τους Δασικούς Χάρτες ανίσχυρους σε όλες τις εκτάσεις “ΑΝ”, αφού θα εκκρεμεί (μέχρι πότε άραγε?) μία διαδικασία, στην οποία ο πολίτης δεν γνωρίζει αν εμπλέκεται, ή αν μπορεί να αιτηθεί ο ίδιος διορθώσεις (με βάση τη νομοθεσία μπορεί ακόμα και τώρα), ή ακόμα και να βρει το δίκιο του (μόνο με προσφυγή κατά απόρριψης της αίτησής του)
  11. Σημειωτέον ότι η διαδικασία του άρθρου 44 αφορά κυρίως περιπτώσεις της 1ης κατηγορίας αναδασωτέων (ισχυρών), αφού στη 2η περίπτωση δεν μιλάμε για άρση / ανάκληση κήρυξης αναδάσωσης, αφού εκτάσεις που εξαιρούνται έστω και λεκτικά της κήρυξης στην πραγματικότητα δεν κηρύχθηκαν ποτέ αναδασωτέες, για να μπορεί να γίνει και άρση με όμοια απόφαση (του Γ.Γ.)
  12. Η ανάρτηση των Δασικών Χαρτών θα έπρεπε να έρχεται για να λύσει προβλήματα, με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση των πολιτών, και όχι για να κρύψει κάτω από το χαλί επιτροπών και ανέφικτων ή ατέρμονων διαδικασιών.

Και ας μην ξεχνάμε ότι Δασικοί Χάρτες, άψογοι κατά τ’ άλλα και πλήρεις, χωρίς εξαιρέσεις και εκπτώσεις, έχουν αναρτηθεί και κυρωθεί σε αρκετές περιοχές της χώρας εδώ μερικά χρόνια. Δεν ανακαλύπτεται τώρα ο τροχός. Το μπάχαλο που συμβαίνει τώρα είναι συνδυασμός προχειρότητας, ανοργανωσιάς και οικονομικής δυσπραγίας την κρισιμότερη στιγμή. Η Πολιτεία αφού πλήρωσε εκατομμύρια ευρώ για να εκπονήσει Δασικούς Χάρτες με πλήρεις και αυστηρές Τεχνικές Προδιαγραφές, πέταξε μεγάλο μέρος της δουλειάς στα σκουπίδια και με ψίχουλα προσπαθεί να βγάλει άκρη, στις πλάτες της άπειρης Δασικής Υπηρεσίας, με την ανάρτηση και κύρωση των Δασικών Χαρτών.

Αναδασωτέες εκτάσεις: ακόμα μία εξαίρεση από την υποβολή αντιρρήσεων

Εκδόθηκε η πολυ-αναμενόμενη εγκύκλιος για τις αναδασωτέες εκτάσεις στους αναρτημένους (και υπό κατάρτιση – επικαιροποίηση – θεώρηση) Δασικούς Χάρτες, σύμφωνα με την οποία τα Δασαρχεία (ή οι Δ/νσεις Δασών άνευ Δασαρχείων) οφείλουν άμεσα και κατά προτεραιότητα να ενεργοποιήσουν τις διαδικασίες της παρ. 4 άρθρου 44 του ν.998/79, όπως αυτή προστέθηκε με το άρθρο 35 παρ.3 του ν. 4280/14, σύμφωνα με την οποία διάταξη:

Όταν τροποποιείται ή ανακαλείται απόφασης κήρυξης έκτασης ως αναδασωτέας για οποιαδήποτε πραγματική ή νομική αιτία απαιτείται απόφαση του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης, έπειτα από εισήγηση του αρμόδιου Δασάρχη, η οποία δημοσιεύεται στο ΦΕΚ. Η διαδικασία κινείται αυτεπάγγελτα ή έπειτα από αίτηση οποιουδήποτε έχοντος έννομο συμφέρον. Η προθεσμία για την παροχή της εισήγησης είναι 3 μήνες.

Από την ίδια εγκύκλιο προκύπτει ότι δεν υποβάλλονται αντιρρήσεις σε εκτάσεις που έχουν κηρυχθεί ως αναδασωτέες, επειδή οι αντιρρήσεις αφορούν μόνο στον χαρακτήρα δασικών και χορτολιβαδικών εκτάσεων, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ. 2 ν.3889/2010… (σημείωση: λες και οι αναδασωτέες δεν είναι δασικές εκτάσεις!)

Με λίγα λόγια, μετά τους οικισμούς και τις οικιστικές πυκνώσεις, ακόμα μία μεγάλη κατηγορία εκτάσεων εξαιρείται της υποβολής αντιρρήσεων, προκειμένου είτε οι Δασικές Υπηρεσίες αυτεπάγγελτα, είτε οι πολίτες μετά από αίτηση, να ενεργοποιήσουν τις διατάξεις του άρθρου 44 (περί ανάκλησης ή τροποποίησης των αποφάσεων κήρυξης).

Θα πρέπει, βέβαια, να σχολιάσουμε εδώ ότι το πρόβλημα με τις αναδασωτέες εκτάσεις αφορά, ως επί το πλείστον, περιπτώσεις ανέκαθεν αγροτικών εκτάσεων, που κηρύχθηκαν συλλήβδην ως αναδασωτέες, σε περιπτώσεις ευρύτερων αναδασωτέων, λόγω πυρκαγιάς, και με λεκτική διατύπωση για την εξαίρεση αυτών – χωρίς δηλαδή να εμφανίζονται οι ανέκαθεν αγροτικές εκτάσεις στο τοπογραφικό διάγραμμα της αναδασωτέας, αλλά να εξαιρούνται περιγραφικά. Ο νομοθέτης είχε ήδη προβλέψει στην παρ.8 του άρθρου 14 ν.998/79 (όπως τροποποιήθηκε με το ν.4280/14) την έκδοση Πράξης Χαρακτηρισμού, χωρίς ανάκληση / τροποποίηση της απόφασης αναδάσωσης (βλ. σχετικά εδώ). Η παραπομπή στη διαδικασία του άρθρου 44 σχετίζεται με δύο άλλες περιπτώσεις, που ελάχιστα αφορούν στην ανάρτηση του Δασικού Χάρτη και το μείζον πρόβλημα, που προαναφέρθηκε:

  • ανακλήσεις / άρσεις, λόγω επαναδημιουργίας της δασικής βλάστησης (απαιτείται όπου σχεδιάζεται επιτρεπόμενη επέμβαση σε δάσος/δασική έκταση και προϋποτίθεται η άρση της απόφασης αναδάσωσης)
  • τροποποιήσεις λόγω πλάνης ή εσφαλμένης τοποθέτησης ή αποσαφήνισης ορίων

Αφορά δηλαδή σε “κανονικές” (ισχυρές) κηρύξεις αναδασωτέων, χωρίς λεκτική εξαίρεση γεωργικών εκτάσεων, με πλήρες τοπογραφικό διάγραμμα, συντεταγμένες κλπ. Σε κάθε περίπτωση, θα φανεί στην πράξη εάν η εγκύκλιος λύσει τα προβλήματα που έχουν ανακύψει, αφού μεταθέτει το βάρος στα Δασαρχεία, που θα πρέπει να ετοιμάσουν εκατοντάδες εισηγήσεις άρσεων