Περί των νέων Τεχνικών Προδιαγραφών κατάρτισης Δασικών Χαρτών

Σε συνέχεια της δημόσιας πρόσκλησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειες για αποστολή σχολίων στα πλαίσια της δημόσιας διαβούλευσης για τις νέες Τεχνικές Προδιαγραφές (Τ.Π.) κατάρτισης Δασικών Χαρτών, δημοσιεύουμε το παρακάτω κείμενο, με το οποίο συμμετείχαμε στη διαβούλευση.

Γενικό σχόλιο: 

Οι νέες Τεχνικές Προδιαγραφές (Τ.Π.) απλοποιούν δραστικά τις διαδικασίες κατάρτισης Δασικών Χαρτών μειώνοντας τα στάδια από 4 σε 2 και καταργώντας το σύνολο των εκτυπώσεων (ανά πινακίδα) και των αντίστοιχων παραδοτέων σε dxf, απαλάσσοντας τους μελετητές από ένα φαινομενικά περιττό βάρος (λογικά αναμένεται και αντίστοιχη μείωση της προεκτιμώμενης αμοιβής ανά στρέμμα). Κατά την άποψή μου η κατάργηση των εν λόγω παραδοτέων έρχεται να επικυρώσει την υποβάθμιση της ποιότητας του εν λόγω έργου, δεδομένου ότι οι νέες Τ.Π. απλά προσαρμόστηκαν στις άτυπες προδιαγραφές που χρησιμοποιήθηκαν για την επικαιροποίηση, θεώρηση και ανάρτηση του πακέτου των Δασικών Χαρτών, που είναι αυτή τη στιγμή στον “αέρα” (κυριολεκτικά και μεταφορικά), μία ανάρτηση που βιώνει διαδοχικές παρατάσεις για πολλούς και διάφορους λόγους, μεταξύ των οποίων και θέματα χαμηλής ποιότητας, σε συνδυασμό με έλλειψη επαρκούς ελέγχου από τις Υπηρεσίες. Το ίδιο λοιπόν φαινόμενο πρόκειται να αναπαραχθεί στους νέους Δασικούς Χάρτες που θα είναι καρικατούρα του παλιού καλού εαυτού τους.

Γιατί χρειάζονται τα “περιττά” παραδοτέα:
Το βασικό πρόβλημα στις προηγούμενες Συμβάσεις ήταν ότι ο μελετητής έπρεπε να παράγει διαρκώς “τελικά” παραδοτέα (ανά πινακίδα) σε ενδιάμεσα στάδια, ενώ κανονικά αυτή του η υποχρέωση έπρεπε να αφορά μόνο την τελική παράδοση. Με την ετοιμασία των πινακίδων και την χειρωνακτική ή ημι-αυτόματη τοποθέτηση των ετικετών (labels) καθώς επίσης και με την “σοφή” ιεράρχηση και χρωματισμό των οριογραμμών, ο μελετητής “σάρωνε” αναγκαστικά όλη την περιοχή για τυχόν λάθη στη φωτοερμηνεία, ξεχασμένα πολύγωνα κλπ. Επιπλέον, υπήρχε διασφάλιση των τελικών παραδοτέων μέσω των τελικών εκτυπώσεων (πινακίδων και ΒΔ), ενώ μόνα τα παραδοτέα σε shapefile είναι γνωστό ότι μπορούν να αλλοιωθούν (σκόπιμα), χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό (κι αν γίνει τελικά θα δικαιολογηθεί ως λάθος…).
Ακόμα κι αν δεχτούμε ότι η σύγχρονη τάση είναι να μην γίνονται εκτυπώσεις χωρίς λόγο και να παράγονται μόνο ψηφιακά δεδομένα, τότε θα πρέπει να υποθέσουμε ότι οι μελέτες κτηματογράφησης (που και με νομολογιακή τεκμηρίωση δεν μπορούν να περαιωθούν χωρίς κυρωμένο Δασικό Χάρτη – άρα ο Δασικός Χάρτης είναι σημαντικότερο, αν όχι εξίσου σημαντικό- έργο), είτε εξυπηρετούν σκοπιμότητες, είτε βασίζονται σε απαρχαιωμένες πρακτικές και αντιλήψεις (και χρειάζονται ανάλογο “εκσυγχρονισμό”), όταν ζητούν στα τελικά παραδοτέα πλήρη σειρά εκτυπώσεων των κτηματολογικών διαγραμμάτων ανά πινακίδα και ΚΑΕΚ. Το ίδιο φυσικά ισχύει και για το σύνολο των εκπονούμενων μελετών, και μάλιστα σε πολλαπλά αντίγραφα (πχ οι διαχειριστικές μελέτες με τον χάρτη τους αναπαράγονται σε 7 αντίτυπα)
Ακόμα και έτσι όμως, το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς διασφαλίζεται η ποιότητα και η αξιοπιστία των Δασικών Χαρτών, όταν είναι κοινό μυστικό ότι οι Δ/νσεις Δασών αδυνατούν να ελέγξουν το σύνολο της περιοχής ευθύνης του σε λίγους μόνο μήνες; Και μάλιστα, όταν οι νέες Τ.Π. προβλέπουν ακόμα περισσότερο ασφυκτικά χρονικά πλαίσια εκπόνησης και θεώρησης (10+2+6 μήνες για 1ο και 2ο στάδιο, και για ολόκληρες Π.Ε.)
Επί των υπό διαβούλευση Τεχνικών Προδιαγραφών:
(α) Στον Πίν.6.1 “Κριτήρια συμμόρφωσης παραδοτέων” (σελ. 40), το α/α 2 κριτήριο αναφέρεται στην “ακρίβεια οριοθέτησης εκτάσεων επί παλαιότερης και πρόσφατης λήψης αεροφωτογραφιών”. Το απαιτούμενο αποτέλεσμα είναι “>90% για δ.ε. 95% (σύμφωνα με το Προσάρτημα ΙΙ Στατιστικός Έλεγχος Ακρίβειας Οριοθέτησης Εκτάσεων)”. Σε σύνολο όλων κι όλων 10 κριτηριών (εκ των οποίων κάποια αφορούν πράγματι δεδομένες λεπτομέρειες για το datum, το προβολικό σύστημα, το μέσο αποθήκευσης, τις επιγραφές των μέσων αποθήκευσης), αν όχι σε σύνολο όλων των Τ.Π., πρόκειται για το πιο καθοριστικό κριτήριο, αφού από αυτό κρέμανται η αξιοπιστία των Δασικών Χαρτών και η επιτυχία της ανάρτησης όλη. Το Προσάρτημα ΙΙ όμως (σελ.47) αναφέρεται στη διαδικασία προσαρμογής των Κτηματικών Χαρτών του ν.248/76, αλλά ακόμα κι αν θέλαμε να συγχωρέσουμε μία τέτοια αβλεψία, Προσάρτημα Στατιστικού Ελέγχου στις Τ.Π. δεν υφίσταται. Που σημαίνει ότι είτε θα πρέπει αυτό να προστεθεί, είτε να αφαιρεθεί το κριτήριο α/α 2. Επίσης, θα περίμενε κανείς ότι το θέμα των αυτοψιών θα έπρεπε να ρυθμίζεται με δεσμευτικό τρόπο και να μην επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια των μελετητών, τα δε σημεία των αυτοψιών θα έπρεπε να αποτελούν ψηφιακό παραδοτέο του έργου (shapefile), ώστε να γνωρίζει κάθε ενδιαφερόμενος εάν ο χαρακτηρισμός ενός πολυγώνου έχει πιστοποιηθεί με αυτοψία.
(β) Στη σελ. 95 των ΤΠ (σελ.33 του Προσαρτήματος ΙV) αναφέρονται οι τιμές Landtype, όπου έχουν προστεθεί οι τιμές 29 και 30 (αφορά στα ιδιωτικά και πεδινά χορτολίβαδα), έχουν δε αφαιρεθεί οι τιμές που αφορούν τις περιοχές που καταρτίστηκε Κτηματικός Χάρτης του ν.248/76 (τιμή 2). Αυτό σημαίνει πλέον ότι ο πολίτης στην ανάρτηση δεν θα μπορεί να γνωρίζει εάν ο χαρακτηρισμός προέρχεται από τους Κ.Χ. ή είναι προϊόν φωτοερμηνείας; Ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί αυτό; Επίσης, θα γίνεται και οριοθέτηση των ιδιωτικών και πεδινών χορτολίβαδων; Πού προκύπτει η υποχρέωση αυτή από το προηγούμενο κείμενο των Τ.Π.;
(γ) Στην ενότητα 3.7.1 “Απόδοση ορίων αναδασωτέων εκτάσεων” (σελ. 20-21) αναφέρεται ότι σε περιπτώσεις που “οι αναδασωτέες εκτάσεις επικαλύπτονται πολλαπλώς μεταξύ τους”, αυτές απεικονίζονται με ενιαία εξωτερική οριογραμμή, λαμβάνοντας ως πρωτεύοντα χαρακτηρισμό από τη φωτοερμηνεία ή τυχόν Πράξη Χαρακτηρισμού και δευτερεύοντα χαρακτηρισμό την τιμή “ΑΝ”. Επειδή πρόκειται για μία καινοτομία στον τρόπο καταχώρισης των αναδασωτέων εκτάσεων θα πρέπει να διευκρινισθεί ρητά εάν αφορά μόνο αναδασωτέες που “επικαλύπτονται πολλαπλώς μεταξύ τους” ή γενικά όλες τις αναδασωτέες. Σε κάθε περίπτωση, η εν λόγω Προδιαγραφή χρειάζεται επανεξέταση και κάποια τεκμηρίωση αφού θα μπορούσε να εγείρει ακόμα και θέματα συνταγματικότητας, λόγω της αυξημένης προστασίας που χαίρουν οι αναδασωτέες εκτάσεις, με βάση το άρθρο 117 Συντάγματος.
(δ) απαιτείται σχετική τεκμηρίωση ή εισηγητική έκθεση για το σύνολο των αλλαγών που έρχονται στις Τ.Π., δεδομένου ότι οι ισχύουσες μέχρι σήμερα εφαρμόστηκαν για περισσότερα από 15 χρόνια

Αφήστε μια απάντηση