Δασικοί Χάρτες: The day after tomorrow

Ακολουθώντας κι εμείς το Δελτίο Τύπου του Υπουργείου, που δημοσιεύθηκε στο dasarxeio με τον ευρηματικό τίτλο “Δασικοί Χάρτες: η επόμενη ημέρα“, και αφού παρατηρήσουμε ότι δόθηκαν τελικά και τα απολογιστικά στοιχεία της μεγαλύτερης ανάρτησης Δασικών Χαρτών όλων των εποχών (110.411 αντιρρήσεις εκ των οποίων 17.111 ατελώς και εκκρεμούσε η πληρωμή των 15.365, καθώς επίσης και 15.387 πρόδηλα πλέον αυτών που θα καταχωρίσει η Δασική Υπηρεσία), θα πρέπει να επισημάνουμε σε κάθε ενδιαφερόμενο ότι μέχρι και τις 25/10/2017 μπορεί να υποβληθεί αίτηση για πρόδηλο σφάλμα και μόνο στις κατά τόπους Δ/νσεις Δασών, αφού το σύστημα της ΕΚΧΑ έχει κλείσει για το κοινό. Βέβαια, θα πρέπει να πρόκειται για… κλασική περίπτωση βλάβης (πρόδηλου λάθους) και όχι για διαφωνία με την φωτοερμηνεία, γιατί διαφορετικά θα απορριφθεί μετά πολλών επαίνων.

Θα πρέπει, ενδεχομένως, στο Υπουργείο να σκεφθούν το ενδεχόμενο μίας (ακόμα) νομοθετικής ρύθμισης που θα επιτρέπει την αυτόματη μετατροπή της αίτησης για πρόδηλο σφάλμα, που απορρίπτεται, σε αντίρρηση με την πληρωμή του ειδικού τέλους αντιρρήσεων εντός κάποιας (μικρής) προθεσμίας, με ή χωρίς προσαύξηση. Για τον λόγο αυτό, όσοι έμειναν εκτός νυμφώνος και τους πνίγει το δίκιο, ας επισκεφθούν την οικεία Δασική Αρχή για να υποβάλουν το αίτημά τους – δεν χάνουν τίποτε! Υπ’ όψιν ότι σύμφωνα με τα ισχύοντα, θα γίνει εκ νέου ανάρτηση του Δασικού Χάρτη με ενσωματωμένες τις διορθώσεις των πρόδηλων σφαλμάτων, η οποία θα ισχύει μόνο για τις εκτάσεις που αφορούν αυτά.

Εξάλλου, καθώς διανύουμε το χρονικό διάστημα μέχρι την έκδοση των αποφάσεων μερικής κύρωσης των αναρτημένων Δασικών Χαρτών (δηλαδή για τα τμήματα των περιοχών που δεν έχουν υποβληθεί αντιρρήσεις) θα πρέπει να ενημερώσουμε ότι ήδη από τις 26/9/2017 ο χαρακτήρας των εκτάσεων που εμφανίζονται ως μη δασικές (ΑΑ) θεωρείται οριστικός, με βεβαίωση του Δ/ντή Δασών ότι στην εν λόγω έκταση δεν έχουν ασκηθεί αντιρρήσεις. Επειδή η εμπειρία από τους παλαιότερους Δασικούς Χάρτες έδειξε ότι η μερική κύρωση καθυστέρησε σημαντικά, καθώς επίσης και επειδή κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το μέλλον με τις προσφυγές που έχουν ασκηθεί ενώπιον του ΣτΕ (ή με αυτές που θα ασκηθούν κατά των αποφάσεων μερικής ή ολικής κύρωσης, που ενδεχομένως θα γίνουν και επί εκτάσεων μη δασικού χαρακτήρα από οικολογικές οργανώσεις κλπ), συνίσταται η άμεση εξασφάλιση τέτοιου είδους βεβαιώσεων, ιδίως εάν εκκρεμούν μεταβιβάσεις ακινήτων, ή εάν οι εκτάσεις έχουν αρχίσει να δασώνονται (στο μεσοδιάστημα 2007-σήμερα).

Για τους ενδιαφερόμενους, τέλος, των περιοχών του επόμενου πακέτου αναρτήσεων (Πέλλα, Ημαθία, Κιλκίς, Τρίκαλα, Καρδίτσα κλπ) συνίσταται η έγκαιρη κινητοποίηση (με βάση και την εμπειρία που ήδη αποκομίσθηκε) δεδομένου ότι τα περισσότερα γραφεία των Τεχνικών Συμβούλων (δασολόγων) είναι ήδη βεβαρυμένα με μεγάλο όγκο υποθέσεων και άλλων υποχρεώσεων. Υπενθυμίζεται ότι η προθεσμία είναι 105 ημέρες + 10 ημέρες περίπου από την ημέρα της ανάρτησης μέχρι την έναρξη της προθεσμίας. Οι εν λόγω ενδιαφερόμενοι, εφ’ όσον διαπιστώσουν περιπτώσεις πρόδηλων σφαλμάτων να υποβάλουν αμελλητί σχετικό αίτημα, ώστε αυτό να εξετασθεί πριν την λήξη της προθεσμίας, και άρα να γνωρίζουν έγκαιρα εάν πρέπει να υποβάλουν αντίρρηση ή όχι.

Και μία σημείωση για την επόμενη μέρα: θα πρέπει να υπάρξει μία εγκύκλιος του Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με τις απαιτούμενες διορθώσεις στο Περιουσιολόγιο για τις εκτάσεις που εμφανίζονται ως δασικού χαρακτήρα (και κατά τεκμήριο δημόσιες) στους υπό μερική κύρωση ή ήδη κυρωμένους Δασικούς Χάρτες.

Το κίνημα “Δεν κάνω τίποτε – ας έρθουν να τα πάρουν”!

Μετά από όλες αυτές τις διαδοχικές παρατάσεις και τη συζήτηση με τον κόσμο προκύπτει ότι υπάρχει ένα πολύ ισχυρό κίνημα του “Δεν κάνω τίποτε”, στενός συγγενής του “Δεν πληρώνω” και “Δεν έχω να πληρώσω”, νόθο παιδί των Μνημονίων και της οικονομικής κρίσης. Και… 40 παρατάσεις να δοθούν, φαίνεται ότι το ιδιοκτησιακό πρόβλημα δεκαετιών στην Ελλάδα -όπου η ιδιοκτησία είναι το μεγάλο κεφάλαιο της χώρας, η συνολική αξία της οποίας πριν λίγο χρόνια εκτιμήθηκε σε 1 τρισ. ευρώ για να πειστούν οι ξένοι να μας δανείζουν τα ωραία τους λεφτά – δύσκολα θα λυθεί μέσω των Δασικών Χαρτών. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να τονισθεί ότι κάποια στιγμή οι Επιτροπές Αντιρρήσεων θα πρέπει να ξεκινήσουν το έργο τους. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο εάν θεσμοθετηθεί η έννοια της “εκπρόθεσμης” αντίρρησης, ώστε και προθεσμία να υπάρχει, και εξέταση αιτήσεων για τους συνεπείς να γίνεται.

Ο αρ. πρωτοκόλλου των αντιρρήσεων σήμερα το πρωί είχε φτάσει το 79600, όταν στις 10/8 ήταν στο 74800 (όπου συμπεριλαμβάνονται και οι ατελώς αντιρρήσεις των ΣΥΑΔΧ, δηλ. εκκρεμείς υποθέσεις κλπ). 5.000 αιτήσεις σε 15 ημέρες είναι μάλλον λίγες – βέβαια η παράταση που διανύουμε συνέπεσε με την περίοδο των διακοπών του Αυγούστου, που σημαίνει ότι 15-20 ημέρες από τις 40 πήγαν χαμένες.

Σε όσους ρωτάνε ή αναρωτιούνται “τι θα γίνει αν δεν κάνω τίποτε” ισχύουν τα εξής:

  • όταν θα “περάσει” η κτηματογράφηση από την περιοχή, η δήλωση δικαιωμάτων σε δασικού χαρακτήρα εκτάσεις “πράσινες” θα είναι χωρίς τύχη, αφού υπάρχουν συγκεκριμένοι μόνο τρόποι αναγνώρισης ιδιωτικών δικαιωμάτων σε δασικές εκτάσεις
  • σε περίπτωση μεταβίβασης, δωρεάς, κληρονομιάς κλπ που θα απαιτηθεί συμβολαιογραφική πράξη, ο συμβολαιογράφος θα ζητήσει σχετικό πιστοποιητικό από τη Δ/νση Δασών ότι δεν πρόκειται για δασικού χαρακτήρα έκταση. Διαφορετικά η δικαιοπραξία δεν θα μπορεί να γίνει
  • μπορεί να γίνει προσφυγή ενώπιον του ΣτΕ κατά της πράξης κύρωσης του Δασικού Χάρτη, ανεξαρτήτως εάν έχει γίνει αντίρρηση ή όχι, διαδικασία μακροχρόνια και με υψηλό κόστος
  • εάν υπάρξουν μαζικές αντιδράσεις (λόγω μαζικής απώλειας ιδιωτικών δικαιωμάτων), ενδεχομένως η Πολιτεία να αναγκαστεί να δώσει στο μέλλον μία δεύτερη ευκαιρία (αντιρρήσεων) ή να τροποποιήσει τη νομοθεσία περί Εθνικού Κτηματολογίου

Τέλος, υπενθυμίζεται σε όσους είναι αναποφάσιστοι μέχρι την τελευταία στιγμή, ή δεν μπορούν να υποστηρίξουν το πλήρες κόστος της διαδικασίας, το λεγόμενο plan B: να κάνουν μία αίτηση αντιρρήσεων πληρώνοντας το παράβολο και τεκμηριώνοντας τους λόγους αντίρρησης όπως μπορούν, και να προσφύγουν στην βοήθεια ειδικού όταν θα εξετασθεί η υπόθεση από τις ΕΠΕΑ.

Προσφυγές ΠΑΝΔΟΙΚΟ κατά των Δασικών Χαρτών

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσέφυγαν οι Οικολογικές Οργανώσεις του ΠΑΝΔΟΙΚΟ κατά πρόσφατων ΥΑ σχετικών με τους Δασικούς Χάρτες προβάλλοντας ως κύριο επιχείρημα το γεγονός ότι αν και ιδίως οι Οικολογικές Οργανώσεις μνημονεύονται στις οικίες διατάξεις για τη δυνατότητα υποβολής αντιρρήσεων υπέρ συμπερίληψης δασικής ή χορτολιβαδικής έκτασης στους Δασικούς Χάρτες, στην πράξη αυτό είναι ανέφικτο λόγω του πολύ υψηλού ειδικούς τέλους αντιρρήσεων (παραβόλου) και εξ αιτίας του γεγονότος ότι οι ΜΚΟ αντιμετωπίζονται στο θέμα του παραβόλου όπως οι αξιούντες εμπράγματα δικαιώματα επί εκτάσεων, που κατά κανόνα εμφανίζονται ως εν γένει δάση και δασικές εκτάσεις (πράσινο χρώμα).

Στις αιτήσεις ακύρωσης περιλαμβάνονται ακόμα και άλλοι, εξίσου σημαντικοί λόγοι, όπως ζητήματα μη τήρησης των Τεχνικών Προδιαγραφών κατάρτισης των Δασικών Χαρτών (σημείωση: που κατά καιρούς έχουμε ήδη θίξει με αναρτήσεις μας στο παρόν ιστολόγιο – βλ. εδώ και εδώ και εδώ) και της αδυναμίας των μελών του ΠΑΝΔΟΙΚΟ πλήρους πρόσβασης και γνώσης στο περιεχόμενο του Δασικού Χάρτη, η εξαίρεση των πεδινών χορτολιβαδικών εκτάσεων και των υγροβιοτόπων, που περιλαμβάνονται σε αυτούς, ο τρόπος αντιμετώπισης των αναδασωτέων εκτάσεων, η αποτύπωση των οικισμών με μαύρη γραμμή, κατά παράβαση της σχετικής ΥΑ που ρητά προβλέπει την αποτύπωση με πορτοκαλί και κίτρινη γραμμή, κ.ά.

Τις αιτήσεις ακύρωσης στηρίζει νομικά ο κ. Δήμος Νικόπουλος, πρώην νομικός σύμβουλος του ΓΕΩΤΕΕ.

Το πλήρες Δελτίο Τύπου εδώ.

Ενημερωθείτε αποκλειστικά από το ιστολόγιό μας για τις σημαντικές εξελίξεις στα θέματα ανάρτησης και κύρωσης των Δασικών Χαρτών

Οι… Δηλωμένες Γεωργικές Εκτάσεις

Και τώρα που βρήκαμε παπά, να θάψουμε καμιά 10αριά!

Αυτό φαίνεται πως είναι το μότο της Κυβέρνησης σχετικά με τα προβλήματα και τις κοινωνικές αντιδράσεις που προκύπτουν μεσούσης της ανάρτησης του πρώτου πακέτου των Δασικών Χαρτών. Μετά το σήριαλ των προβληματικών αναδασωτέων και εποικιστικών εκτάσεων, ήρθαν στο προσκήνιο οι εκχερσωμένες γεωργικές εκτάσεις, που δηλώνονται στον ΟΠΕΚΕΠΕ και επιδοτούνται ως γεωργικές καλλιέργειες. Η δοκιμασμένη, λοιπόν, συνταγή των οικιστικών πυκνώσεων φαίνεται πως προτάθηκε από τον πρώην Αν.ΥΠΕΝ, και μάλιστα με τον ακόμα πιο καινοφανή όρο “γεωργικές πυκνώσεις”, σύμφωνα με δημοσίευμα στον Κυριακάτικο Τύπο.

Επειδή από αυτό εδώ το ιστολόγιο θέλουμε να κάνουμε εποικοδομητική κριτική, προτείνουμε οι γεωργικές εκτάσεις με ιώδες περίγραμμα να ονομαστούν με έναν περισσότερο δόκιμο όρο, όπως “Δηλούμενες Γεωργικές Γαίες“- ή ακόμα καλύτερα, ως “Δηλωμένες Γεωργικές Γαίες“…

Για να σοβαρευτούμε όμως: το θέμα των εκχερσώσεων αντιμετωπίζεται, αυτή τη στιγμή, επαρκώς από την υπάρχουσα νομοθεσία (βλέπε και εδώ). Οι Δασικοί Χάρτες πρέπει να είναι πλήρεις, χωρίς τρύπες και εκπτώσεις, κι αυτό που ξεκίνησε ως κακόγουστο αστείο με τους οικισμούς και τις οικιστικές πυκνώσεις, τείνει να εξελιχθεί σε πραγματικό εφιάλτη για όσους έδωσαν τον καλύτερο εαυτό τους, ώστε να συνταχθούν και να αναρτηθούν οι Δασικοί Χάρτες. Αναρτήσεις δεν γίνονται τώρα πρώτη φορά – έγιναν και στο παρελθόν, και μάλιστα χωρίς τρύπες. Η δρακόντεια δασική νομοθεσία υπάρχει από καιρό – απλά ο μαζικός χαρακτήρας των αναρτήσεων ανέδειξε και τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος. Τα βαθύτερα αίτια όμως είναι διαφορετικά, και ενδεικτικά μόνο παρατίθενται μερικά παρακάτω:

  • η κατάρτιση Δασικών Χαρτών σε επίπεδο Νομών είναι προβληματική σε όλα τα στάδια: κατάρτιση, επίβλεψη Σύμβασης, διορθώσεις, επικαιροποίηση, ανάρτηση, διαχείριση αντιρρήσεων. Το μόνο που εξυπηρέτησε ήταν τα μεγάλα ιδιωτικά γραφεία, και τις υποτιθέμενες οικονομίες κλίμακας της ΕΚΧΑ ΑΕ. Αλλά ακόμα κι έτσι, η ανάρτηση μπορούσε να γίνει σταδιακά, ξεκινώντας από τις λιγότερο προβληματικές περιοχές, σε επίπεδο ΟΤΑ
  • οι αλλαγές στους ορισμούς τους δάσους / δασικής έκτασης και των χορτολιβαδικών εκτάσεων και ο μη ποσοτικός προσδιορισμός κριτηρίων, προς όφελος της ομοιόμορφης εφαρμογής των κριτηρίων από τα δασικά όργανα σε όλη τη χώρα. Η νομολογία εμφανίζεται να έχει απορρίψει τα ποσοτικά κριτήρια, όμως η ουσία είναι ότι παραπέμπει στην επιστήμη της Δασικής Οικολογίας, η οποία ως θετική επιστήμη, χαρακτηρίζεται από σαφείς ορισμούς, ποσοτικά προσδιορισμένους, και όχι από αφηρημένες έννοιες, ερμηνευόμενες κατά το δοκούν
  • αφαιρώντας από τους Δασικούς Χάρτες τις περιπτώσεις εκτάσεων δασικού χαρακτήρα που άλλαξαν μορφή, αυτό που μένει είναι ο,τιδήποτε είναι δασική έκταση σήμερα. Τότε γιατί δεν κάναμε μια πλήρη και λεπτομερή καταγραφή του τι είναι σήμερα δάσος / δασική έκταση, και μάλιστα με περισσότερες λεπτομέρειες και πληροφορίες, και ν’ αφήσουμε για το παρελθόν μια άλλη διαδικασία; Ήτοι, γιατί δεν κάναμε μια καλή το περίφημο Δασολόγιο;

Οικιστικές πυκνώσεις: μωβ μουντζούρες στους Δασικούς Χάρτες

Ως γνωστόν, το θέμα των οικιστικών πυκνώσεων αποτέλεσε μία επινόηση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ, με σκοπό την εξαίρεση των αυθαίρετων οικισμών από τις διαδικασίες fast-track ανάρτησης και κύρωσης των Δασικών Χαρτών (για μελλοντική νομοθετική ρύθμιση του προβλήματος). Επιπλέον, για τι θέμα αυτό έχουν κατατεθεί σχετικές προσφυγές από το ΓΕΩΤΕΕ και την ΠΕΔΔΥ ενώπιον του ΣτΕ.

Τα κριτήρια προσδιορισμού των οικιστικών πυκνώσεων είναι γνωστά: ελάχιστος αριθμός κτιρίων 50 και απαιτούμενη πυκνότητα, μέχρι 100 κτίρια, 1 κτίριο / 500 τ.μ. Αυτό σημαίνει ότι μία οικιστική πύκνωση θα πρέπει να έχει έκταση τουλάχιστον 25 στρ.

Δεν θα σχολιάσουμε εδώ τα θέματα συνταγματικότητας ή επιστημονικής τεκμηρίωσης των κριτηρίων, αλλά το πώς τελικά υλοποιούνται στην πράξη οι οικιστικές πυκνώσεις, επάνω στο ταλαίπωρο κορμί των Δασικών Χαρτών. Σίγουρα, ακόμα και οι συνάδελφοι που ασχολήθηκαν με την τεκμηρίωση των αιτήσεων ακύρωσης δεν θα φανταζόντουσαν ότι οι Υπηρεσίες των Δήμων θα προέβαιναν στην οριοθέτηση ιωδών περιγραμμάτων κατά τρόπο απαράδεκτο και παράνομο, όπως δείχνουν οι παρακάτω εικόνες. Και φυσικά, τίθενται ορισμένα ερωτήματα προς τους συναρμόδιους φορείς (Δήμοι, Δασική Υπηρεσία – Κεντρική και Περιφερειακές, ΕΚΧΑ Α.Ε):
  • Γίνεται κάποιος, τυπικός έστω, έλεγχος, σχετικά με την εκπλήρωση των ποσοτικών κριτηρίων των οικιστικών πυκνώσεων; Ή αναρτώνται επί των Δασικών Χαρτών ελαφρά τη καρδία;
  • Κάθε οριοθετημένη οικιστική πύκνωση συνοδεύεται από απόφαση της αρμόδιας Υπηρεσίας; Υπογράφει κάποιος δημόσιος λειτουργός, ώστε να μπορούν να αναζητηθούν και τυχόν πειθαρχικές ή ποινικές ευθύνες, για οριοθετήσεις κατά παράβαση της σχετικής ΥΑ;
  • Ποιος ο ρόλος της Δασικής Υπηρεσίας στην αυθαίρετη αφαίρεση (αυθαίρετων) εκτάσεων από τη διαδικασία υποβολής αντιρρήσεων; Είναι μόνο ρόλος παρατηρητή;