Εν αναμονή μίας ακόμα φημολογούμενης παράτασης της προθεσμίας υποβολής αντιρρήσεων και των αναμενόμενων προτάσεων του Υπουργείου για τους δασωμένους αγρούς, παραθέτουμε παρακάτω ορισμένες προσωπικές σκέψεις, με βάση και τον χειρισμό σχετικών υποθέσεων κατά τα τελευταία χρόνια.
Οι δασωμένοι αγροί είναι εξίσου σημαντικό αν όχι μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό των εκχερσωμένων εκτάσεων (ΔΑ), (αμφότερα οι Δασικοί Χάρτες οφείλουν να καταγράψουν καταρχάς και στη συνέχεια να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις), επειδή:
- τα όρια χαρακτηρισμού μεταξύ δάσους και δασικής έκτασης είναι πολύ στενά (από 15-25%). Στην πράξη καμία Υπηρεσία δεν μετρά επακριβώς το ποσοστό δασοκάλυψης, να πει πχ ότι η δασοκάλυψη είναι 20% και άρα είναι δασική έκταση κι όχι δάσος. Ειδικά τα θαμνώδη είδη (ρείκια, πουρνάρια κλπ) το πιθανότερο είναι ότι θα καταλαμβάνουν περισσότερο από το 60% του υπορόφου ενός δασωμένου αγρού
- υπάρχει το αίσθημα της αδικίας όταν “τακτοποιούνται” όσοι κάναν εκχερσώσεις μέχρι το 2007 και τιμωρούνται όσων τα δικά τους κτήματα δασώθηκαν
- υπάρχουν περιπτώσεις δασώσεων λόγω μακροχρόνιων διενέξεων με τη δασική διοίκηση. Όταν μία πράξη έκανε 5 χρόνια να βγει και 10 να τελεσιδικήσει είναι αναμενόμενο το κτήμα να δασωθεί, αφού εννοείται ότι η ίδια η Δασ.Υπηρεσία δεν θα άφηνε καμία επέμβαση σε αυτή
- υπάρχουν άνθρωποι που οι ίδιοι φυτεύουν δένδρα (ή αφήνουν συνειδητά αυτοφυή βλάστηση) για λόγους αισθητικής, σταθεροποίησης εδάφους, για φυτοφράκτη (αντιανεμική προστασία, οριοθέτηση ιδιοκτησίας) κ.ά σκοπούς. Η αυστηρότητα στα κριτήρια δάσωσης φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα, δλδ οι ιδιοκτήτες γεωργικής γης να καταπολεμάνε με κάθε τρόποτην δασική βλάστηση, ενώ θα έπρεπε να ενθαρρύνονται για το αντίθετο
- σε ορισμένες περιοχές (π.χ. στο Πήλιο) η δάσωση ενός κτήματος μετά τον καθαρισμό του (με άδεια της δασικής αρχής) μπορεί να επανέλθει εντός 2-3 ετών, εάν δεν χρησιμοποιηθούν κατάλληλα φυτοφάρμακα, το δε κόστος καθαρισμού είναι ιδιαίτερα υψηλό, για τα δεδομένα της οικονομικής κρίσης.
- Τα υπόβαθρα του 2007-2009 μπορεί να εμφανίζουν εντελώς διαφορετική κατάσταση με τη σημερινή (2017), αφού μέσα σε μία 10ετία ένας αγρός του 2007 μπορεί να έχει δασωθεί, η δε μορφή του στα εν λόγω υπόβαθρα (2007) να είναι καθαρά θέμα τύχης. Αντίθετα, αγροί που καθαρίστηκαν το 2004 μπορεί να εμφανίζονται ως δασωμένοι στα “πρόσφατα” υπόβαθρα!
Με βάση τα παραπάνω, παραθέτουμε ορισμένες προτάσεις για το θέμα, οι οποίες θα μπορούσαν να ρυθμιστούν με Υ.Α. και όχι αλλαγή της νομοθεσίας:
(1) Στην έννοια της δασικής έκτασης, για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 67 ν.998/79 και μόνο, όπως ισχύει, περιλαμβάνονται:
- αγροτεμάχια με δασική μορφή που δεν καλλιεργούνταν για χρονικό διάστημα μέχρι 10 έτη από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης διαπίστωσης του χαρακτήρα της έκτασης στην αρμόδια δασική αρχή. Ο χρόνος εγκατάλειψης της καλλιέργειας αποδεικνύεται φωτοερμηνευτικά
- όσα αγροτεμάχια φέρουν χαρακτηρισμό “ΑΔ” στον Δασικό Χάρτη, εμφανίζονται όμως ως καλλιεργούμενα στα υπόβαθρα του ΟΣΔΕ (1996-1998)
- αγροτεμάχια που δεν καλλιεργήθηκαν για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα για λόγους ανωτέρας βίας, με την προϋπόθεση ότι επανακαλλιεργήθηκαν μετά την άρση των λόγων αυτών. Τυχόν πράξεις της διοίκησης για την προστασία τους ανακαλούνται
- αγροτέμαχια των οποίων σταμάτησαν οι διακατοχικές πράξεις λόγω νομικών ή διοικητικών διενέξεων, συμπεριλαμβανομένων ενεργειών για την προστασία της έκτασης, σύμφωνα με τη δασική νομοθεσία. Στην περίπτωση αυτή εξετάζεται ο χαρακτήρας της έκτασης που είχε αυτή προ της έναρξης των εν λόγω ενεργειών
- αγροτεμάχια που φέρουν μόνιμες καλλιέργειες με τουλάχιστον 8 δένδρα ανά στρέμμα, εφ’ όσον φέρουν στον υπόροφο θαμνώδη βλάστηση και η δασική δενδρώδης βλάστηση δεν ξεπερνά το 25%
- επικλινή αγροτεμάχια με αναβαθμίδες (ξερολιθιές, πεζούλες) που έχουν κατασκευασθεί προ του έτους 1975, για λόγους διατήρησης στοιχείων της αγροτικής πολιτισμικής κληρονομιάς, εφ’ όσον φέρουν στον υπόροφο θαμνώδη βλάστηση και η δασική δενδρώδης βλάστηση δεν ξεπερνά το 25%
- αγροτεμάχια που κηρύχθηκαν αναδασωτέα λόγω πυρκαγιάς και πληρούσαν τη στιγμή της πυρκαγιάς μία από τις παραπάνω προϋποθέσεις
- στην εκτίμηση των ποσοστών δασοκάλυψης δεν προσμετρώνται ξενικά εισβλητικά είδη (όπως ο αείλανθος) και η βλάστηση που συγκροτεί φυτοφράκτη
(2) Για τις εκτάσεις που χαρακτηρίζονται ως δάση, εντός αποκλειστικής προθεσμίας 1 έτους, οι ιδιοκτήτες τους δύνανται να υποβάλουν αίτηση αποζημίωσης στην οικεία δασική αρχή, η οποία εντός 6 μηνών θα αποφαίνεται για την ικανοποίηση του αιτήματος. Η αποζημίωση μπορεί να περιλαμβάνει
α) χρηματική αποζημίωση λόγω των περιορισμών στη χρήση του ακινήτου, που επιβάλλονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας. Ο προσδιορισμός του ποσού θα γίνεται από ανεξάρτητο εμπειρογνώμονα – εκτιμητή με συνυπογραφή δασολόγου και γεωπόνου
β) ανταλλαγή της έκτασης με άλλη δημόσια έκταση,
Εφ’ όσον η παραπάνω αίτηση απορριφθεί ή παρέλθει η προθεσμία των 6 μηνών άπρακτη, τότε δύναται να χορηγηθεί έγκριση επέμβασης για γεωργική εκμετάλλευση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47, χωρίς την καταβολή ανταλλάγματος χρήσης. Στην περίπτωση αυτή θα προβλέπεται η διατήρηση στο ακίνητο άθικτης δασικής βλάστησης σε ποσοστό 25%, προσδιοριζόμενο από την προβλεπόμενη τεχνικο-οικονομική μελέτη
(3) Για ακίνητα που έχουν αποκτήσει τη μορφή δάσους και προ τη δάσωσης ήταν άρτια και οικοδομήσιμα, σύμφωνα με τους όρους δόμησης της περιοχής, δύναται να χορηγηθεί άδεια έγκρισης επέμβασης, με την καταβολή του 100% του ανταλλάγματος χρήσης, μόνο για τμήμα της επιφάνειας του ακινήτου που δεν ξεπερνά το 25% του συνολικού εμβαδού του, και το οποίο θα προσδιορίζεται στην οικεία ΑΕΠΟ, τηρουμένων των λοιπών διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας
